Rijksoverheid

Netherlands Space Office

Waar groeien gewassen het best? Boeren besparen mest en water met satellietgegevens

Ruimtevaart is een katalysator voor innovaties in de landbouw, zegt specialist precisielandbouw Bram van Oers van Van Iperen.

‘Mijn eerste kennismaking met het Satellietdataportaal was in 2018, toen ik bij Van Iperen ging werken in het team precisielandbouw. Mijn collega’s kenden het portaal al en waren er enthousiast over. Vooral omdat het zo laagdrempelig is en natuurlijk ook omdat het gebruik ervan gratis is. Dat heeft voor ons de drempel verlaagd om met satellietgegevens te experimenteren. Het Satellietdataportaal is een katalysator geworden voor een van onze innovaties: de bodempotentiekaart.

‘In het zuidwesten van Nederland heb je veel grote landbouwpercelen. Op het eerste oog lijken dat homogene gronden, maar in werkelijkheid zijn het tamelijk bonte percelen. Zo kan de zwaarte van de grond, dat noemen wij “afslibbaarheid”, sterk variëren. Dat komt door de historie van het land: sloten en kreken zijn gedempt en percelen zijn vaak herverkaveld of samengevoegd. Door deze variaties in de grond treden er groeiverschillen op in bijvoorbeeld aardappelen of uien.

Bram van Oers, specialist precisielandbouw bij Van Iperen
 

Terug in de tijd

‘Variaties in de bodem kun je op verschillen manieren inventariseren. Sommige partijen rijden met een scanner over het land. Deze methode is erg kostbaar. Je moet de scanners huren en loonwerkers betalen. Wij zochten naar een nieuwe methode om heel laagdrempelig en kostenefficiënt een betrouwbare kaart te maken van de bodempotentie voor telers.

‘Met het Satellietdataportaal kun je terugkijken in de tijd. Op de satellietbeelden zie je elk seizoen gewassen opkomen en weer afsterven. Daarin kun je patronen herkennen. Die patronen vertalen wij in de bodempotentiekaart: een kleurkaart die gaat van oranje naar groen. Groene stukken land hebben de meeste groeikracht, oranje iets minder. We hebben dus op basis van openbaar beschikbare data een heel betrouwbare en praktische bodemkaart gemaakt.

‘Onze kracht is het vertalen van ruwe satellietgegevens in een praktische bodemkaart waarop de teler in één oogopslag de bodemvariatie binnen zijn perceel herkent. Van de telers krijgen we te horen dat het klopt: zij herkennen de locaties op hun land waar vaak gewasschade optreedt of waar gewassen juist erg goed groeien.

Rendement gegarandeerd

‘De bodempotentiekaarten die we maken staan op ons eigen platform. Telers kunnen er zelf “taakkaarten” van maken voor hun machines om heel precies te zaaien of poten, bemesten en beschermen met herbiciden. Dus in plaats van de standaarddosering los te laten op een heel perceel, stemmen ze hun werk af op de eigenschappen van de bodem, waardoor de gewassen beter groeien. Zodoende bespaart een teler op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en worden emissies verlaagd. Dat levert gegarandeerd een groter rendement op.

‘In de toekomst hopen we dat de satellietgegevens een nog hogere resolutie krijgen en dat de ze bijna real time beschikbaar komen. Dat maakt weer heel nieuwe landbouwtoepassingen mogelijk. Toepassingen die niet meer alleen kijken naar kleine variaties in het perceel, maar zelfs kunnen inzoomen op plantniveau nauwkeurig!’